Kırklareli Valiliği
Kırklareli Valiliği
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü
Kırklareli Valiliği
Kırklareli Valiliği

TARİH

Kırklareli'nin eski ismi Kırk Kilise, Yunanca'da Saranta Eklesies, Bulgarca'da Lozengrad idi.

Tarih öncesi çağlardan beri iskâna tabi tutulmuş önemli illerimizdendir. Buzul çağı sonlarında uzunca bir süre sular altında kaldığı anlaşılan Kırklareli ve civarında insana dair ilk maddî belgeler Neolitik dönem özelliklerini vermektedir. Neolitik çağdan itibaren (M.Ö. 6000) Kalkolitik, Tunç ve Demir çağlarında yoğun olarak insanların yaşadığı, ele geçen belgelerden anlaşılmaktadır.

Bölgede ilk zamanlar siyasi birlik kuramamış yerli Trak toplumları, daha sonraki dönemlerde birbirinden bağımsız feodal beylikler veya şehir devletleri halinde varlıklarını sürdürmüşler; ancak kuzeyden İskit akınları, güneyden ise eski Yunan kültürel tazyiki hiçbir zaman eksilmemiştir. Bunların yanında, M.Ö. 513 yılında çok daha uzaklardan gelen Pers Kralı Darius dahi bölgeyi bir süre hükümranlığı altında tutabilmiştir. M.Ö. 4. yy’da parçalanan Odrys devletinden sonra Makedonya Kralı II. Filip Kırklareli de dahil tüm Trakya’yı istila etmiştir. Daha sonra bölgede Keltler, onun akabinde de Roma egemenliği dikkat çekmektedir. M.S. 4. yy’da Ostrogotlar Trakya’yı istila etmiş, bu istila sırasında Kırklareli de önemli oranda tahribe maruz kalmıştır. Trakya M.S. 441-447 yıllarında bu kez Hunlar’ın istilasına uğramıştır. Bu istila sırasında Philipopolis (Filibe) ve Arkadiopolis (Lüleburgaz) başta olmak üzere, 70 şehir ve kasabanın tahribe uğradığı bilinmektedir.

Kırklareli Bizans dönemindeki tarihi boyunca da Balkanlardan inen tehlikelerin devamlı tehdidi altında kalmıştır. İmparator I. Justinianus (527-565) mevcut surları tekrar onartmış, Vize ve Kıyıköy surlarını ise inşa ettirme gereğini duymuştur. Bölge, daha sonra sırayla Avar akınları, Peçenekler ve Haçlı istilalarına maruz kalmıştır.

Kırklareli, Sultan 1. Murat Hüdavendigar zamanında 1362 yılında Demirtaş Paşa tarafından Bizanslılar’dan alınarak ilk defa Osmanlı yönetimine dâhil edilmiştir. Bu tarihten itibaren uzunca bir barış süreci yaşayan Kırklareli, hem Balkan Savaşı hem de I. Dünya Savaşı sırasında Bulgar ve Yunan işgaline maruz kalarak büyük eziyet ve sıkıntılar yaşamış ve 10 Kasım 1922’de nihai özgürlüğüne kavuşmuştur.

COĞRAFYA

Türkiye’nin Avrupa Kıtası’ndaki beş ilinden biridir. Marmara Bölgesi'nde Istranca (Yıldız) Dağları ve Ergene Ovası bölümleri üzerinde yer alan hudut şehrinin kuzeyinde Rezve deresinin ayırdığı Bulgaristan, batısında Edirne, doğusunda Karadeniz ve İstanbul, güneyinde Tekirdağ ile komşudur.

Kırklareli il merkezi 6.459 km2 olup rakımı 203 m'dir. İlçeler dâhil toplam yüz ölçümü 6.459 km2’dir. İlimizin Bulgaristan’a 180 kilometre kara sınırı, Karadeniz’e 60 kilometre deniz kıyısı bulunmaktadır. Merkez, Kofçaz ve Demirköy ilçelerinin kuzey kesimleri Bulgar sınırında, Demirköy ve Vize ilçelerinin doğu kısımları Karadeniz kıyısındadır.

Kuzeyi dağlık ve ormanlık, doğusu ormanlık, geri kalanı ise ovadır. Genel olarak kışları sert ve yağışlı, yazları sıcak ve kurak geçer.

NÜFUS (31.12.2023 itibarıyla)

Kırklareli nüfusu bir önceki yıla göre 7.809 artmıştır.

Kırklareli nüfusu 2023 yılına göre 377.156'dir.

Bu nüfus, 190.769 erkek ve 186.387 kadından oluşmaktadır.
Yüzde olarak ise:50,58 erkek, 49,42 kadındır.

2022 yılı nüfusu 369.347 kişi, 2017 yılı nüfusu 356.050 kişi, 2012 yılı nüfusu 341.218  kişi.

0-19 yaş arası 78.514 kişi, 20-39 yaş arası 105.288 kişi, 40-60 yaş arası 108.691 kişi ve 60 yaş üstü 84.663 kişi yaşamaktadır.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Edirne Bölge Müdürlüğünden yapılan açıklamaya göre, 2023 yılında Kırklareli'nde ikamet eden nüfus bir önceki yıla göre 7 bin 809 kişi arttı.

İlde erkek nüfusun oranı 377 bin 156 kişi arasında yüzde 50,58'sine, kadın nüfus oranı ise yüzde 49,42'üne tekabül ediyor.

Kırklareli'nin yıllık nüfus artış hızı 2023 yılında binde 20,9 olarak kaydedilirken, nüfus artış hızı sıralamasına göre 81 il arasından 20. sırada yer aldı.

Nüfusun ilçelere göre dağılımında ise kent merkezinde 112 bin 323, Lüleburgaz'da 155 bin 670, Babaeski'de 46 bin 595, Demirköy'de 9 bin 656, Kofçaz'da 2 bin 308, Pehlivanköy'de 3 bin 400, Pınarhisar'da 17 bin 738 ve Vize'de 29 bin 466 kişi ikamet ediyor.

Kırklareli nüfusunun yaş ortalaması 40,8 olarak belirlendi.

81 il arasında; nüfus büyüklüğü bakımından 52. sırada, nüfus artış hızı bakımından 20. sırada, nüfus yoğunluğu bakımından 46. sıradadır.

İDARÎ YAPI

Kırklareli fethedildikten sonra uzun yıllar Vize livasına (sancak) bağlı olarak idare edilmiştir. Sultan Abdülmecid zamanında ilçe haline getirilmiş ve bu durum 1877-78 Osmanlı-Rus Harbine kadar devam etmiştir. Harbin ardından Ayastefanos Antlaşması ile o yıl kurulan Bulgaristan Prensliği'ne bırakılsa da yaklaşık 4 ay sonra geri alınmıştır. Rusların tahliyesinden sonra mutasarrıflık olmuştur.

Kırklareli 1924 yılında il olmuştur. Merkez ilçe dışında Babaeski, Demirköy, Kofçaz, Lüleburgaz, Pehlivanköy, Pınarhisar ve Vize olmak üzere yedi ilçesi bulunmaktadır.

ULAŞIM

Kırklareli’ne ulaşım için esas olarak Türkiye’nin Avrupa bağlantısını sağlayan E-80 (TEM) otoyolunun yanı sıra D-100 karayolu kullanılmaktadır. Diğer taraftan Çerkezköy-Vize-Kırklareli ve Edirne-Kırklareli ana yol bağlantıları bulunmaktadır.

Kırklareli’nde Dereköy Gümrük Kapısı ile Bulgaristan’a geçiş yapılmaktadır.

DOĞA, TURİZM, KÜLTÜR

Kuzey ve kuzeydoğusunda Istranca (Yıldız) Dağları’na yaslanmış olan Kırklareli, ormanları, gölleri, İğneada ve Kıyıköy sahillerinin doğal güzelliklerinin yanı sıra 8.000 yıl önceye uzanan arkeolojik kazı alanları, kaleleri, höyükleri, tümülüsleri, dolmenleri, kaya manastırları, camileri, hamamları, köprüleri ve daha pek çok kültürel değerleri ile doğa ve tarih cenneti bir bölgedir.

Her mevsim turizm hareketliliğinin yaşanabildiği kültür turizmi, mağara turizmi, av ve doğa turizmi, kamping, trekking ve karavan turizmi gibi turizm çeşitliliğine sahiptir.

Hızırbey Külliyesi, Sokollu Mehmet Paşa Külliyesi, Dupnisa Mağarası, Aya Nikola Manastırı, Longoz Ormanları, Samakocuk Dökümhane-i Amiresi (Fatih Dökümhanesi), Küçük Ayasofya Kilisesi (Gazi Süleyman Paşa Camisi), Vize Antik Tiyatro, Cedit Ali Paşa Camisi, Zindan Baba Türbesi, kaleler, çeşmeler, köprüler, istasyon binaları, askerî tabya ve mevziler görülmeye değer yerlerdir.